OSMANLI DEVLETI-3
OSMANLI DEVLETİ-KURUMLAR, KÜLTÜR ve UYGARLIK
1. Osmanlı Devleti'nde yönetim, İslam hukukuna dayanır. Ancak, Osmanlı devlet anlayışını boyutlandıran bazı diğer unsurlar da vardır. Bunlar eski Türk geleneği ve fethedilen yerlerin daha önceki uygulamalarıdır.
Aşağıdakilerden hangisi, bu duruma kanıt olarak gösterilemez?
A) Padişahın kanun koyarken şeriat ile çelişmemesi
B) Hükümdarın halkı adaletle yönetmek zorunda olduğuna inanılması
C) Hanedanın erkek bireylerinin taht üzerinde hak sahibi olması
D) Özerklik verilen eyaletlerin yöneticilerinin kendi içinden seçilmesi
E) Batı türü kurumların oluşturulması
2. Osmanlı Devleti’nde I. Ahmet dönemine kadar padişah olma konusunda kesin bir kural yoktu.
Bu durumun aşağıdakilerden hangisi üzerinde etkili olduğu savunulabilir?
A) Sadrazamların otoritelerinin artması
B) Valide sultanların yönetime katılması
C) Saltanat kavgalarının çıkması
D) Anadolu'da isyanların çıkması
E) Kapıkulu askerleri ve tımarlı sipahiler arasında çatışmalar çıkması
3. Aşağıdakilerden hangisi, Osmanlı Devleti'nde divan örgütünün özelliklerinden biri olarak gösterilemez?
A) Devletin en önemli yönetim kurumu olması
B) Gerektiğinde yargı yetkisini de kullanabilmesi
C) Fatih'e kadar toplantılara padişahların başkanlık etmesi
D) Padişahın egemenlik haklarını kısıtlaması
E) Yükselme döneminden sonra önemini giderek kaybetmesi
4. Aşağıdakilerden hangisi divan üyelerinden kazaskerin görevlerinden biridir?
A) Kadı ve müderrisleri atamak
B) Ferman ve beratlara padişahın tuğrasını çekmek
C) Devletin gelir ve giderleri konusunda bilgi verip bütçe hazırlamak
D) Alınan kararların şer'i hukuka uygun olup—olmadığını denetlemek
E) Divan toplantılarına başkanlık yapmak
5. I. Veziriazam
II. Beylerbeyi
III. Defterdar
IV. Nişancı
V. Kazasker
Yukarıdaki divan üyelerinden hangilerinin sayısı zamanla artırılmıştır?
A) I, II ve III B) II, III ve V C) II, IV ve V
D) I, III ve V E) III, IV ve V
6. - Ankara Savaşı'ndan sonraki dönemde devşirme sistemi uygulandı.
- III. Murat döneminde orduya devşirme sistemine aykırı asker alındı.
- XVII. yüzyılda sık sık padişah değişiklikleri yaşandı.
- Padişah değişikliklerinde kapıkulu askerlerine cülus bahşişi verilirdi.
Osmanlı Devleti'nde meydana gelen bu gelişmeler ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Sürekli padişah değişikleri hazinenin giderlerini artırmıştır.
B) Kuruluş devrinde asker ihtiyacını karşılamak için düzenlemeler yapılmıştır.
C) Duraklama döneminde asker alımında usulsüzlük olmuştur.
D) Yeniçeri sayısının artmasına tepki gösterilmiştir.
E) Yeniçerilere ulufeden başka para da verilmiştir.
7. I. Yerel güçlerin oluşmasını önlemek
II. Sanayi üretimini yaygınlaştırmak
III. Ticari ilişkileri düzenlemek
IV. Tarımsal üretimin sürekliliğini sağlamak
V. Sosyal kurumlar oluşturmak
Osmanlı Devleti'nin dirlik sistemiyle ulaşmak istediği amaçlar, aşağıdakilerden hangisinde birlikte verilmiştir?
A) II ve III B) II ve V C) I ve V
D) III ve V E) I ve IV
8. Osmanlı Devleti'nde gelirleri devlet memurları ve askerlere bırakılan topraklara dirlik adı verilmiştir.
Dirliklerin hangi özelliği derebeyliğe geçişi engelleme amacına yönelik olduğunun kanıtı olarak gösterilebilir?
A) Asker yetiştirilmesi
B) Dağıtımın Nişancı tarafından yapılması
C) Şehirlerden uzak yerlerde bulunması
D) Tarımsal üretimi artırmayı amaçlaması
E) Miras olarak bırakılamaması
9. Mühendishane-i Berr-i Hümayun'da resim dersleri de okutulmaktaydı. Derslerin amacı haritacılık, mühendislik gibi mesleki becerileri kazandırmaktı. Resim dersleri bu konuda yetenekleri olanların ortaya çıkmasına fırsat verdi. Mühendishane Osmanlı ressamları için bir kaynak oldu. II. Mahmut'un resmini yaptırarak devlet dairelerine astırması, Sultan Abdülaziz'in at üzerinde heykelini yaptırması bu konulardaki çalışmaları artırmıştır.
Bu bilgilere göre aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz?
A) Osmanlı Devleti'ne yeniliklerin bir bölümü askeri okullar aracılığıyla gelmiştir.
B) Padişahlar güzel sanatları desteklemiştir.
C) Mimarlar ve haritacılar için resim yapmak el becerilerini artırmada yardımcı olmuştur.
D) Halifelerin heykellerini yaptırması yasaklanmıştır.
E) Batılılaşma çalışmaları güzel sanatlara duyulan ilgiyi artırmıştır.
10. Osmanlı Devleti'nde ordunun güçlü ve dinamik bir yapısı vardı. Zamanla ordunun yapısında bazı bozulmalar görüldü.
Aşağıdakilerden hangisi, Osmanlı ordusundaki bozulmanın nedenlerinden biri olarak gösterilemez?
A) Uzun süren savaşlar
B) Veraset kanununda değişiklik yapılması
C) Miri arazinin mülk araziye dönüşmesi
D) Dirlik sisteminin bozulması
E) Kapıkulu askerlerinin sayısının artması
11. Osmanlı Devleti'nin önemli gelirlerinden biri de gümrük vergisi idi. Ancak bu vergi yükselme döneminden f itibaren azalmaya başlamıştır.
Osmanlı Devleti'nin gümrük vergilerinin azalmasında aşağıdakilerden hangisinin etkili olmadığı söylenebilir?
A) Batı ile ilişkilerin geliştirilmek istenmesinin
B) Ticaret yollarının yer değiştirmesinin
C) Ganimetlerin artmasının j
D) Bazı devletlere ayrıcalıklar verilmesinin j
E) Avrupa'da sanayinin gelişmesinin j
12. I. Düyun-u Umumiye İdaresi'nin kurulması
II. Londra Boğazlar Sözleşmesi'nin imzalanması
III. Avrupa'da Sanayi İnkılabı'nın gerçekleşmesi
IV. Balta Limanı Ticaret Sözleşmesi'nin imzalanması
V. Yerli malı kullanılması
Osmanlı Devleti'nde ticaretin zarar görmesi ve yerli imalathanelerin kapanmasında yukarıdakilerden hangilerinin etkisi daha çok olmuştur?
A) I, III ve IV B) I, II ve IV C) I, II ve III
D) II, IV ve V E) II, III ve IV
CEVAP ANAHTARI________
1. E 2. C 3. D 4. A 5. B 6. D 7. E 8. E 9. D 10. B
İLERİ