OSMANLI DEVLETI-2
OSMANLI DEVLETİ-KURUMLAR, KÜLTÜR ve UYGARLIK
1. Osmanlı Devleti'ni kendinden önceki Türk devletlerinden ayıran özelliği aşağıdakilerden hangisidir?
A) Merkezi devlet olması
B) Fetih politikası izlemesi
C) Çokuluslu devlet olması
D) Medreseler açması
E) İslam devleti olması
2. Osmanlı Devleti'nde;
- Kuruluş yıllarında "ülke hanedanın ortak malıdır" anlayışı geçerlidir.
- I. Murat döneminde "ülke padişah ve oğullarının malıdır." anlayışı kabul edilmiştir.
- I. Ahmed döneminde "Padişahlığın hanedanın en büyük ve aklı başında olana geçmesi" kuralı getirilmiştir.
Bu bilgilere bakılarak aşağıdakilerden hangisinin zamanla değiştiği söylenebilir?
A) Teokratik devlet yapısı
B) Dirlik sistemi
C) Veraset anlayışı
D) Eyalet sistemi
E) Sancağa çıkma geleneği
3. Osmanlı Devleti'nde yönetim yetkisini kullanan gruplardan biri olan Seyfiyye; Silah taşıma ve kullanma yetkisine sahip idi ve sadrazamdan en alt rütbedeki askere kadar uzanan bir zincir içindeki görevlilerden oluşurdu.
Bu bilgilere göre;
I. Yeniçeri Ağası,
II. Nişancı
III. Kaptan-ı Derya
IV. Kadı
V. Sancakbeyi
gibi görevlilerden hangilerinin bu gruba mensup olduğu söylenemez?
A) I ve II B) II ve III C) III ve IV
D) IV ve V E) II ve IV
4. Osmanlılarda şehzadelerin sancaklarda görevlendirilmesi geleneğinin amacı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Ülkeyi yönetmede kolaylık sağlamak
B) Merkezi yönetimi güçlendirmek
C) Şehzadeleri merkezden uzaklaştırmak
D) Şehzadelerin devlet yönetiminde deneyim kazanmasını sağlamak
E) Ülkenin hükümdar ve oğullarının malı olduğunu vurgulamak
5. Osmanlı Devleti'nde taşra yönetiminin bazı özellikleri şunlardır:
I. Saliyaneli eyaletlerde tımar sistemi uygulanmamaktadır.
II. Bağlı hükümet ve beylikler içişlerinde serbest, dışişlerinde Osmanlı Devleti'ne bağlıdır.
III. Merkeze bağlı eyaletler sancak ve kaza gibi idari birimlere ayrılmıştır.
IV. Bağlı beyliklerin yöneticileri yerel hanedanlar arasından atanmaktadır.
Bunlardan hangilerinin, Osmanlı Devleti'nin "merkezi devlet" anlayışına ters düştüğü savunulabilir?
A) I ve II B) II ve III C) III ve IV
D) I ve III E) II ve IV
6. Osmanlı Devleti'nde miri toprağın bölümlerinden biri olan dirlik maaş karşılığı olarak devlet memurları ve askerlere bırakılan topraklardır.
Buna göre, dirlik sistemi ile;
I. Vergileri elde edilen ürüne göre düzenlemek
II. Devlete yapılan hizmetleri karşılamak
III. Üretimin artmasını sağlamak
IV. Derebeyliğin oluşmasını önlemek
V. Islahat çalışmalarında başarılı olmak
gibi amaçlardan hangilerinin gerçekleştirilmek istendiği savunulabilir?
A) I, IV ve V B) II, III ve IV C) I, III ve V
D) II, IV ve V E) I, II ve V
7. Osmanlı Devleti'nde toprakların kullanım hakkı, devletin denetim ve gözetiminde halka bırakılmıştır. Ancak toprağını üst üste üç yıl ekmeyenden toprağı alınır ve bir başkasına verilirdi.
Bu uygulama ile ulaşılmak istenen temel amaç aşağıdakilerden hangisidir?
A) Rüşvet ve iltiması önlemek
B) Halka yeni iş alanları yaratmak
C) Üretimde sürekliliği sağlamak
D) Halkı çiftçiliğe özendirmek
E) Herkesi toprak sahibi yapmak
8. Osmanlı Devleti'nde XVII. ve XVIII. yüzyıldaki yenilik hareketlerine özellikle Kapıkulu askerleri karşı çıkmıştır. XIX. yüzyıl ve XX. yüzyıl başlarında ise Osmanlı ordusunun subay kadrosunun yenilik hareketlerini desteklediği görülür.
Osmanlı ordusunda görülen bu değişikliğin nedeni olarak aşağıdakilerden hangisi gösterilebilir?
A) Denizciliğe önem verilmesi
B) Maliyenin düzelmesi
C) Meşrutiyetin ilan edilmesi
D) Batıyı örnek alan askeri okulların açılması
E) Savaş taktiklerinin değişmesi
9. Osmanlı Devleti'nin azınlıkların dini inanç, gelenek ve göreneklerini hoşgörü ile karşılamış olmasında;
I. Müslüman olmayan halktan vergi almayı sürdürmeyi yararlı görmesi
II. Azınlıkları hoşgörü yoluyla yönetime bağlamak istemesi
III. Değişik dinlerin kutsal saydığı Kudüs'ün Osmanlı topraklarında olması
IV. Ortadoksların dini liderinin İstanbul'da bulunması
gibi etkenlerden hangilerinin etkili olduğu savunulabilir?
A) I ve II B) II ve IV C) I ve IV
D) II ve III E) III ve IV
10. Osmanlı Devleti'nde loncaların önemini yitirmesi aşağıdakilerden hangisiyle ilgilidir?
A) Ticaret yollarının yön değiştirmesi
B) Avrupa'da Sanayi Devrimi'nin yaşanması
C) Ahiliğin güçlenmesi
D) Köyden kente göç yaşanması
E) Ekonominin temelinin toprağa dayanması
11- Çiftbozan resmi; Osmanlı Devleti'nde ekip-biçtiği toprağı boş bırakan veya terkeden köylülerden alınan vergidir.
Bu tanıma göre aşağıdaki gelişmelerden hangisinin bu vergiyi ödeyenlerin sayısının artmasına neden olduğu savunulabilir?
A) Patrona Halil Ayaklanması
B) Çınar Olayı
C) Vaka-i Hayriye
D) Celali ayaklanmaları
E) 31 Mart Olayı
12. Osmanlı Devleti'nde yerli ve yabancı tüccarlar mallarını ülke içinde bir bölgeden diğerine taşırlarken yüzde 8 oranında iç gümrük vergisi ödemek zorundaydılar. Balta Limanı Antlaşması ile İngiliz tüccarlardan bu verginin alınmaması kararlaştırılmıştır.
Bu bilgilere göre aşağıdakilerden hangisinin, Balta Limanı Antlaşmasıyla ortaya çıkan bir durum olduğu söylenebilir?
A) Osmanlı Devleti diğer devletlerle ticari rekabet yapabilecek konuma gelmiştir.
B) Osmanlı Devleti'nin gümrük gelirleri azalmıştır.
C) İngiltere diğer Avrupa devletleriyle ekonomik yönden eşit hale gelmiştir.
D) Osmanlı Devleti Sanayi Devrimi'nden etkilenmemiştir.
E) Osmanlı Devleti'nde Türk tüccarların etkinliği artmıştır.
CEVAP ANAHTARI________
1. A 2. C 3. E 4. D 5. E 6. B 7. C 8. D 9. A 10. B 11. D 12. B
İLERİ